RECYCLING ZGODNY Z PRAWEM – stan prawny dotyczacy gospodarki odpadami

OBOWIĄZUJĄCY STAN PRAWNY
W SPRAWIE RECYKLINGU ODPADÓW

– obowiązujący stan prawny w Polsce w tej sprawie jest zgodny z wymogami prawa wspólnotowego;

– podstawowy akt prawny w tej dziedzinie stanowi ustawa z 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. nr 62 poz. 628 z późn. zm.) oraz akty wykonawcze do niej;

– ustawa zawiera definicje legalne odpadu (art. 3 ust.1 – Odpady oznaczają każdą substancję lub przedmiot należący do jednej z kategorii, określonych w załączniku nr 1 do ustawy, których posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do ich pozbycia się jest obowiązany), recyklingu (art. 3 ust. 3 pkt. 14 i 15 – recykling – rozumie się przez to taki odzysk, który polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu, w tym też recykling organiczny, z wyjątkiem odzysku energii,
recykling organiczny – rozumie się przez to obróbkę tlenową, w tym kompostowanie, lub beztlenową odpadów, które ulegają rozkładowi biologicznemu w kontrolowanych warunkach przy wykorzystaniu mikroorganizmów, w wyniku której powstaje materia organiczna lub metan; składowanie na składowisku odpadów nie jest traktowane jako recykling organiczny) oraz wytwórcy odpadów (art. 3.ust.3. pkt. 22 – wytwórcy odpadów – rozumie się przez to każdego, którego działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów, oraz każdego, kto przeprowadza wstępne przetwarzanie, mieszanie lub inne działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych odpadów; wytwórcą odpadów powstających w wyniku świadczenia usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw jest podmiot, który świadczy usługę, chyba że umowa o świadczenie usługi stanowi inaczej) i posiadacza odpadów (art. 3.ust. 3 pkt. 13 – rozumie się przez to każdego, kto faktycznie włada odpadami (wytwórcę odpadów, inną osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną), z wyłączeniem prowadzącego działalność w zakresie transportu odpadów; domniemywa się, że władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości);

– kwestię podstawową stanowi tzw. triada zasad, która jest fundamentem prawnym dla gospodarowania odpadami, a mianowicie art. 5 ust.2 jako drugą w kolejności w owej triadzie, wymienia konieczność prowadzenia odzysku odpadów (recykling to jeden z rodzajów odzysku) – (Art. 5. Kto podejmuje działania powodujące lub mogące powodować powstawanie odpadów, powinien takie działania planować, projektować i prowadzić, tak aby:

1) zabiegać powstawaniu odpadów lub ograniczać ilość odpadów i ich negatywne oddziaływanie na środowisko przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zakończeniu ich użytkowania,
2) zapewniać zgodny z zasadami ochrony środowiska odzysk, jeżeli nie udało się zapobiec powstawaniu odpadów,
3) zapewniać zgodne z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwianie odpadów, których powstaniu nie udało się zapobiec lub których nie udało się poddać odzyskowi.);

– art. 6 kształtuje obowiązki wytwórcy odpadów – (Wytwórca odpadów jest obowiązany do stosowania takich sposobów produkcji lub form usług oraz surowców i materiałów, które zapobiegają powstawaniu odpadów lub pozwalają utrzymać na możliwie najniższym poziomie ich ilość, a także ograniczają negatywne oddziaływanie na środowisko lub zagrożenie życia lub zdrowia ludzi.);

– art. 7 kształtuje obowiązki posiadacza odpadów (zgodnie z def. jest nim również wytwórca odpadów) – (Art. 7. 1. Posiadacz odpadów jest obowiązany do postępowania z odpadami w sposób zgodny z zasadami gospodarowania odpadami, wymaganiami ochrony środowiska oraz planami gospodarki odpadami.
2. Posiadacz odpadów jest obowiązany w pierwszej kolejności do poddania ich odzyskowi, a jeżeli z przyczyn technologicznych jest on niemożliwy lub nie jest uzasadniony z przyczyn ekologicznych lub ekonomicznych, to odpady te należy unieszkodliwiać w sposób zgodny z wymaganiami ochrony środowiska oraz planami gospodarki odpadami.
3. Odpady, których nie udało się poddać odzyskowi, powinny być tak unieszkodliwiane, aby składowane były wyłącznie te odpady, których unieszkodliwienie w inny sposób było niemożliwe z przyczyn technologicznych lub nieuzasadnione z przyczyn ekologicznych lub ekonomicznych.);

– art. 34 (Art. 34. 1. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta, w drodze decyzji, nakazuje posiadaczowi odpadów usunięcie odpadów z miejsc nieprzeznaczonych do ich składowania lub magazynowania, wskazując sposób wykonania tej decyzji.
2. Decyzja, o której mowa w ust. 1, wydawana jest z urzędu.) zawiera nakaz usunięcia odpadów z miejsc nieprzeznaczonych do ich składowania, co oznacza że oczywiście nie można składować odpadów w miejscach dowolnych a składowanie odpadów jest odpłatne;

– art. 70 (Art. 70. Kto: 3) w miejscach na ten cel nieprzeznaczonych magazynuje lub składuje odpady, podlega karze aresztu albo grzywny.) przewiduje kary;

– jeżeli w wyniku działania człowieka dochodzi do powstania szkód w środowisku w większym rozmiarze może prowadzić to do popełnienia przestępstwa – rozdział XXII kodeksu karnego – przestępstwa przeciwko środowisku;

– art. 7 ustawy Prawo ochrony środowiska statuuje zasadę ogólną prawa, iż kto powoduje zanieczyszczenie środowiska, ponosi koszty usunięcia skutków tego zanieczyszczenia;

– Unia Europejska podejmuje działania na rzecz ochrony środowiska m. in. w postaci tzw. programów działań wspólnoty na rzecz środowiska, obecny VI realizowany w latach 2001 – 2010, wśród priorytetów środowiskowych wymienia realizację zasady zrównoważonego rozwoju po przez racjonalną gospodarkę odpadami, w tym kładzie nacisk na recykling. Program nie ma mocy wiążącej jednakże jest niezwykle istotny, gdyż wyznacza kierunki zmian legislacyjnych w konkretnych sferach. Stąd można wnosić iż kwestie związane z recyklingiem odpadów w nieodległej przyszłości zostaną doprecyzowane i rozszerzone o nowe regulacje. W obecnym stanie prawnym, wprost prawo, zarówno krajowe jak i wspólnotowe, przewiduje obowiązek recyklingu niektórych tylko rodzajów odpadów, np. zużytych samochodów;

– należy wspomnieć również o możliwości wydania przez ministra właściwego do spraw budownictwa rozporządzenia w sprawie postępowania z odpadami budowlanymi. Przewiduje taką możliwość art. 7 ust. 4 ustawy o odpadach (Ministrowie właściwi do spraw: gospodarki, budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej, gospodarki morskiej, łączności, transportu, zdrowia, rolnictwa, wewnętrznych oraz Minister Obrony Narodowej, każdy w zakresie swoich kompetencji, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska mogą określić, w drodze rozporządzeń, szczegółowy sposób postępowania z niektórymi rodzajami odpadów, kierując się potrzebą zapewnienia prawidłowego postępowania z odpadami.).